Soms heb je er gewoon zin in: je bikini of zwembroek uit je kast graaien en even een lekkere koele duik nemen in een plas of meertje dicht in de buurt. Moet kunnen, maar je weet waarschijnlijk ook wel dat het niet zonder risico's is. Het is verstandig om eerst na te gaan of het open water wel veilig en schoon genoeg is om in te zwemmen. Van algen schijn je ziek te kunnen worden en misschien zijn er nog wel meer risico's aan verbonden. Wij zochten voor je uit waar je op moet letten en waar je de juiste en meest actuele informatie kunt vinden.
Alleen controle tijdens het zwemseizoen
Niet al het openbare water wordt op veiligheid gecontroleerd. Er zijn in Nederland 200 officieel aangewezen buitenzwemlocaties (zoals rivieren, meren en zeeën) die worden gecheckt door Rijkswaterstaat op waterkwaliteit en de fysieke veiligheid en dan ook alleen tijdens het zwemseizoen, dat loopt van 1 mei tot 1 oktober. De provincies zelf zijn vervolgens verantwoordelijk voor de voorlichting richting het publiek. Buiten het zwemseizoen kan je dus niet nagaan of het buitenwater waarin je wilt zwemmen veilig is bevonden, je moet dan zelf bepalen of dit verantwoord is.
Meer gevaren dan alleen de blauwalg
Misschien denk je dat het grote gevaar vooral de blauwalg is, maar zwemmen is vooral gevaarlijk om andere redenen. Het meegezogen kunnen worden door de sterke onderstroom van een passerend schip, de sterke stroming in het algemeen, kramp kunnen krijgen door sterk wisselende temperaturen en springen van iets hoogs en niet door hebben dat het water te ondiep is.
Dikke boete voor op verkeerde plek zwemmen
Wist je dat je een boete kunt krijgen als je op plaatsen zwemt waar dit verboden is? Op de volgende plekken zwemmen kan je 140 euro kosten:
- In en rond havens
- In snelvaargebieden
- Plekken die aangewezen zijn als verboden gebied
- In kanalen
- In routes van veerponten
- In de vaarweg van een rivier
- In de buurt van wachtplaatsen of afmeerplekken voor schepen
- In de buurt van een brug, sluis, stuw of ballenlijn
Blauwalgen en zwemwaterkwaliteit
Maar hoe zit dat dan met de blauwalgen? Sta je met je slippertjes en zwemtas langs de kant van het water en ineens zie je een groenige of bruingroene waas over het water liggen. Lekker dan, betekent dat dat je niet kunt zwemmen? Tja..niet altijd. Je ziet pas een laagje liggen op het water als ze kolonies of drijflagen vormen. Niet alle blauwalgen zijn giftig, maar als ze dit zijn dan zijn ze dat als ze in drijflagen voorkomen door de hoge concentraties gif die zich dan vormt. Als je er dan mee in aanraking komt kan je last krijgen van irritaties aan ogen of huid, maar ook hoofdpijn, maag- en darmklachten en soms zelfs grotere gezondheidsproblemen krijgen. En ja, ook je hond kan last krijgen van blauwalg.
Wanneer kan je beter je bikini weer inpakken?
In tegenstelling van wat je zou denken zijn blauwalgen eigenlijk geen algen of wieren. Het zijn bacteriën. Een andere naam ervoor is cyanobacteriën. Tijdens het afsterven van de onderkant van de drijflaag komen toxines (gifstoffen) vrij. Dit merk je vooral aan een vreemde kleur in het water en aan de stinkende laag met algenbrij. Ga dan niet zwemmen en geef het door aan de waterbeheerder.
Hoe weet je of het water veilig is?
Op zwemwater.nl (of op de app) vind je informatie over soorten locaties en speciale omstandigheden waarop gelet moet worden en vind je de zwemplekken waar een controle is geweest. De waterbeheerders hebben er zwemwaterprofielen opgesteld. Bovendien staan er op officiële zwemwaterlocaties grote lichtblauwe informatieborden. Let dus bij elk bezoek aan een zwemwaterlocatie goed op of op dat moment een waarschuwing, negatief zwemadvies of zwemverbod geldt. De grenzen van het zwemwater zijn er ook op vastgesteld, zodat je kunt zien waar de drijflijnen liggen of waar de vlaggen (die de zwemzones afbakenen) op de grote stranden staan. Een drijflijn wordt overigens ook gebruikt om ervoor te zorgen dat zwemmers niet bij gevaarlijke voorwerpen, gevaarlijke sporten en/of stroming komen. Buiten de drijflijn of de vlaggen zwemmen kan dus risicovol zijn!
Een zwemplas in je buurt
Zwemmen in natuurwater is populair. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er op warme dagen volop wordt gezwommen en gespetterd in de natuur. Nederland telt zo’n 230 officiële buitenzwemlocaties, er ligt er vast wel eentje in jouw buurt!
